بررسی ترکیبات پلی فنلی، آنتوسیانین‌ها و فلاونوییدهای تام و خواص آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی قره‌قاط (Vaccinium arctostaphylos L.) جمع‌آوری شده از چهار منطقه مختلف ایران

مقدمه: قره‌قاط درختچه‌ای متعلق به خانواده Ericaceae می‌باشد که از دیرباز به دلیل اثرات کاهش قند و فشار خون در طب سنتی ایران استفاده می‌شده است. مهم‌ترین متابولیت‌های برگ و میوه قره‌قاط را فنل‌ها و به‌ویژه آنتوسیانین‌ها تشکیل می‌دهند که دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی هستند. هدف: بررسی مقایسه‌ای مقدار ترکیبات فنلی، آنتوسیانینی و فلاونوییدی در عصاره متانولی برگ و میوه Vaccinium arctostaphylosجمع‌آوری شده از نقاط مختلف ایران و بررسی خواص آنتی‌اکسیدانی آن می‌باشد. روش بررسی: برگ و میوه‌های گیاه قره قاط از ارتفاعات استان‌های اردبیل (حور)، گیلان (ماسوله و اسالم) و مازندران (کلاردشت) در شهریور سال 1386 جمع‌آوری و تا زمان سنجش متابولیت‌های موردنظر در فریزر 80- درجه‌ی سانتی‌گراد نگهداری شد. سپس عصاره استخراج شده با استفاده از متانول اسیدی تهیه و ترکیبات فنلی و خواص آنتی‌اکسیدانی به روش اسپکتروفتومتری UV-Vis اندازه‌گیری شد. نتایج: بررسی عصاره‌های متانولی مناطق مختلف نشان داد که بیشترین مقدار ترکیبات فنلی بر حسب گالیگ اسید (5/1 ±7/42 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و آنتوسیانینی بر حسب سیانیدین 3- گلوکوزید (07/0 ± 0/1 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) مربوط به میوه‌های قره قاط منطقه کلاردشت بوده است و همچنین میوه‌های این منطقه نیز از فعالیت آنتی‌اکسیدانی بهتری (:IC50 07/0 ± 1/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) در مقایسه با سایر مناطق برخوردار هستند. بیشترین مقدار ترکیبات فلاونوییدی بر حسب کوئرستین (07/0 ± 9/2 میلی‌گرم بر گرم) مربوط به برگ منطقه ماسوله می‌باشد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد برگ و میوه گیاه دارویی قره قاط سرشار از ترکیبات فنلی بوده و نیز خاصیت آنتی‌اکسیدانی داشته بنابراین می‌توان از آن به عنوان یک منبع گیاهی که دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است در صنایع غذا و دارو استفاده کرد.